Wanneer we zeggen dat iemand de knoop heeft doorgehakt, dan bedoelen we daar meestal mee dat diegene een moeilijke beslissing of een krachtig besluit heeft genomen. Het verhaal achter deze uitdrukking is al meer dan 2300 jaar oud en gaat over niemand minder dan Alexander de Grote.
Op naar Gordium
In 334 voor Christus stak de Macedonische koning Alexander de Grote de Hellespont, oftewel de zeestraat die we nu de Dardanellen noemen, over. Dit was het begin van zijn beroemde veldtocht die het einde betekende van het Perzische Rijk. Onder zijn leiding won het Macedonische leger een eerste veldslag tegen de Perzen bij de rivier de Granicus. Na de verovering van enkele havensteden aan de westkust van het huidige Turkije, trok het leger oostwaarts, verder het binnenland in. In Gordium, ooit hoofdstad van het koninkrijk Frygië, streken de Macedoniërs neer om er te overwinteren.
Tijdens zijn verblijf in Gordium werd Alexander naar een tempel gebracht waar een eeuwenoude strijdwagen stond, die was vastgemaakt met een onontwarbare knoop. Dit zou de strijdwagen geweest zijn van koning Gordias, stichter van de stad. Volgens de legende zou diegene die de knoop kon ontwarren, heerser van heel Azië worden.
Het spreekt voor zich dat Alexander de Grote dit niet kon laten liggen. Na het kluwen touw bestudeerd te hebben, merkte hij op dat er niet gezegd was hoe de knoop ontward moest worden. Met een krachtige houw van zijn zwaard hakte hij de knoop door.
Foto van congerdesign via Pixabay
Volgens het verhaal zou het die nacht onophoudelijk gedonderd en gebliksemd hebben, als teken van Zeus’ goedkeuring.
Sommige bronnen vermelden echter, dat Alexander gewoon een houten pin uit de knoop trok en de knoop zo ontwarde. Hoe dan ook is de versie met het zwaard veruit de meest bekende.
A Gordian knot
Bovendien gaf dit verhaal aanleiding tot een tweede, iets minder bekende uitdrukking die in het Engels meer gebruikt wordt: “een Gordiaanse knoop”. Dit betekent dan weer – je raadt het al – een zeer ingewikkelde of onoplosbare kwestie.
